Antoni Kruszka

Czytanie życiorysu z dnia 13.06.2012 r., podczas uroczystości 
sadzenia DĘBU PAMIĘCI podpułkownikowi Antoniemu Kruszce w ramach realizacji programu 
„KATYŃ…ocalić od zapomnienia”. 
Organizatorzy: Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Wyspiańskiego
w Obornikach
oraz Parafia pw. Świętego Józefa Oblubieńca w Obornikach.

___________________________________________________________________________________

ANTONI KRUSZKA 
1890 – 1940,
Major weterynarii rezerwy, powiatowy lekarz weterynarii w Obornikach.

Antoni Kruszka urodził się 14 stycznia 1890 roku w Dochanowie, w powiecie żnińskim, jako syn Szczepana i Antoniny z Dudków. Ukończył Gimnazjum Humanistyczne w Wągrowcu. Był studentem medycyny weterynaryjnej w Berlinie, Monachium i Dreźnie. Dyplom lekarza weterynarii uzyskał w 1914 roku.

O sprawę polską walczył już jako dwudziestolatek. 25 sierpnia 1914 roku, jako ochotnik wstąpił do Legionów Polskich Józefa Piłsudskiego w Krakowie. Szeregowiec 2 pułku piechoty i 1 pułku artylerii lekkiej. 29 sierpnia 1914 roku mianowany chorążym, 1916 – podporucznikiem, a 1917 - rotmistrzem w dziedzinie weterynarii. W styczniu 1918 roku wcielony do armii niemieckiej. Po zakończeniu I wojny światowej, w 1919 roku wstąpił jak ochotnik do Wojska Polskiego. Uczestniczył w powstaniu wielkopolskim, zasilając szeregi 1 pułku artylerii polowej. Podczas wojny polsko- bolszewickiej, lekarz weterynarii w 1 pułku Artylerii Ciężkiej, następnie w 17 Dywizji Piechoty i 23 Pułku Artylerii Polowej. Walki pod Lwowem zakończył w stopniu majora weterynarii. W 1921 roku przeniesiony do rezerwy. Odznaczony Krzyżem Niepodległości i dwukrotnie Krzyżem Walecznych oraz Złotym Krzyżem Zasługi.

Antoni Kruszka osiedlił się w Obornikach. Rodzinę stworzył z Zofią Karasiewicz, doczekał się trojga dzieci: Andrzeja, Marii i Wandy. Wybudował dom, który do dziś stoi na ulicy Piłsudskiego. Pracę zawodową rozpoczął w 1921 roku. Rok później mianowany powiatowym lekarzem weterynarii. Funkcję tą sprawował do września 1939 roku. Wybitny specjalista w dziedzinie chorób pszczół. W 1933 uzyskał dyplom doktora weterynarii na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Opublikował liczne artykuły, między innymi w „Bartniku Wielkopolskim”.

Obok działalności zawodowej i naukowej Antoni Kruszka wytrwale pracował na rzecz lokalnego środowiska: prezes Bloku Współpracy z rządem w Obornikach, zarządu Powiatowego Związku Strzeleckiego, miejscowego Koła Związku Pszczelarzy. Znacząco przyczynił się do powstania Prywatnego Gimnazjum im. Stanisława Wyspiańskiego w Obornikach. Gimnazjum, później przekształcone w Prywatne Gimnazjum i Liceum Koedukacyjne mieściło się w budynku, w którym dziś uczymy się my, młodzież Liceum Ogólnokształcącego im. S. Wyspiańskiego w Obornikach. 
Antoni Kruszka działał w wielu organizacjach społecznych. Był prezesem Towarzystwa Naukowego, inicjatorem i organizatorem budowy przystani wodnej nad Wartą, działał w Związku Oficerów Rezerwy, był komisarzem d.s. walki z chorobami zaraźliwymi pszczół Wielkopolskiego Związku Pszczelarzy.

W 1939 roku Antoni Kruszka został zmobilizowany do 7 Pułku Strzelców Konnych stacjonującego w Biedrusku. Stamtąd, krótko przed wybuchem wojny przeniesiono go do Ośrodka Zapasowego Wielkopolskiej Brygady Kawalerii w rejon Kraśnika. Korespondencja rodzinna wskazuje, że trafił do niewoli sowieckiej i został osadzony w obozie, w Starobielsku. Telegram z 28 marca 1940 roku, to ostatnia wiadomość, jaką otrzymała rodzina od Antoniego Kruszki. Zamordowany, wiosną 1940 roku, spoczywa w Charkowie. Decyzją Ministra Obrony Narodowej z 2007 roku mianowany pośmiertnie na stopień podpułkownika Wojska Polskiego.

Antoni Kruszka, mąż i ojciec, weterynarz, społecznik, patriota.

Opracowanie:Patrycja Brodzińska, Irena Najdek
V 2012

Galeria poświęcona Antoniemu Kruszce: http://www.lo.oborniki.info/galeria/c3c7f1bd0f
Prezentacja uczniów na temat Antoniego Kruszki znajduje się TUTAJ 

Źródła:
Pamiątki i dokumenty udostępnione przez Rodzinę,
Charków, Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego, Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, Warszawa 2003.
W. A. Gibasiewicz, Lekarze weterynarii, ofiary II wojny światowej, Krajowa Izba Lekarsko – Weterynaryjna, Warszawa 2009.
K. Millak, Słownik polskich lekarzy weterynaryjnych 1394 – 1918 biograficzno – bibliograficzny, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Lublin – Warszawa, 1960 – 1963. 
Spis oficerów RP 1818 – 1921, Muzeum Wojska Polskiego.
Indeks Represjonowanych Ośrodka „Karta”.
J. Marosz, Kolejni Katyńczycy z okolic Żnina, Pałuki nr 185 (36/1995)
R. Konieczka, Ofiary wtedy, ofiary dziś, Głos Wielkopolski, Remigiusz Konieczka
Pałuki nr 948 (15/2010)
Bartłomiej P. Wróblewski, Korporacja Studentów Akademii Medycyny Weterynaryjnej Lutyko-Venedya (Dorpat, Lwów), www.archiwumkorporacyjne.pl, stan 13 I 2012 r.
I.Najdek, J. Straszewski, Weterynarz, patriota, społecznik, Nasze Oborniki, styczeń 2012 nr 1( 13). 
Korporanci w mogiłach katyńskich, serwis poświęcony członkom korporacji studenckich pomordowanych w obozach katyńskich. www.katyn.korporant.pl
Lista osób zamordowanych w Katyniu, Twerze, Charkowie i Miednoje mianowanych pośmiertnie na wyższe stopnie.